Kamulaştırma Davaları Hakkında Merak Edilenler
Devlet, mülk sahibinin rızasıyla taşınmaz bir malı, kişinin mülkiyetinden çıkararak kamulaştırabilir. Aynı zamanda anlaşmalı olarak bu taşınmaz mal için bir bedel ödenir. Bu işlem, kamu idareleri tarafından düzenlenir. Birkaç şartı olan kamulaştırma işlemleriyle ilgili merak edilen davalardan bazıları şunlardır.
Kamulaştırılacak Malın Bedeli Nasıl Ödenir?
Kamu idareleri tarafından belirlenen ücret mal sahibine bildirilir. Taşınmaz malın sahibi bu ücrete rıza gösterirse işlemler başlatılır. Fakat mal sahibinin bedeli artırmak için istek sunma hakkı da vardır. Bu isteğe göre ortaklaşa bir fiyat belirtilir ve tutanak tutulur. İdareler tarafından yeterli ödenek temin edilmediği müddetçe kamulaştırma işlemlerine başlanılamaz.
Kamulaştırılan topraktan, direk o toprağı işleten çiftçiye ait olan kısmın bedeli her halükarda peşin ödenir. Fakat bazı kamulaştırma işlemlerinde peşin ödemeyle ilgili istisna getirilmiştir. Bu işlemlerden bazıları, iskân projelerinin yerine getirilmesi, yeni orman alanlarının yetiştirilerek kişilerin kullanıma sunulması, kıyıların korunması, temizlenmesi ve turizme açılması amacıyla yapılacak kamulaştırmalardır.
Bu gibi işlemlerde, mülk sahibine ödenecek olan bedel, kamulaştırma bedelinin o yıl ki genel bütçe kanununda gösterilen miktarı nakit ve peşin bir şekilde ödenir. Fakat o sene içerisinde ödenmesi gereken tutar, kamulaştırma için belirlenen bedelin altıda biri olmak durumundadır. Veya bu miktar en az 5 yıl içerisinde ödenmek suretiyle eşit taksitlere bağlanabilir. Bu taksitlere de Devlet borçları için ayarlanan en yüksek faiz biçimi uygulanır.
Kamulaştırma İşleminde İrtifak Hakkı Nedir?
Taşınmaz olan mallardaki irtifak hakkı ile farklı bir taşınmaz mala sorumluluk yükleme anlamına gelmektedir. Yüklenici olan mal sahibi haklarının bir kısmını kullanmaktan geri durmaya mecbur bırakılacağı gibi, diğer malik olan kişinin de bir takım müdahalelerine razı olmak zorunda kalabilir. Kamulaştırılacak taşınmaz malın yükseklik durumu, derinliği veya belirli bir bölümü için irtifak hakkı kullanılabilir. Yani hak sahibi olan kişinin mülkiyet haklarında sınırlama ve engelleme söz konusudur. Bu gibi durumlarda resmi sözleşme şartı vardır.
Kamulaştırılacak Malda Kamu Yararı Kararı
Kamulaştırmanın yapılabilmesi için kişilerin ve tüm kamunun yararının gözetilmesi gerekli bir durumdur. Bu kararı verecek olan idareler şunlardır; bakanlıklar, belediye encümeni, köy ihtiyar kurulu, il daimi encümeni, il idare kurulu, üniversite yönetim kurulu, yüksek öğretim kurulu, ilçe idare kurulu, il idare kurulu ve cumhurbaşkanıdır. Bu kamu yararı kararı verilince bu kararı üst idareler onaylar. Bu onay olmadan kamu yararı kararı alınamaz.
Kaynak; aylingostericiler.av.tr/kamulastirma-nedir
