Bilgi: ABD’nin inşa ettiği Gazze yardım iskelesi, Gazze’ye yardım ulaştırılmasına ne kadar yardımcı oldu?

Gazze Şeridi’ne insani yardım akışını artırmak amacıyla ABD tarafından inşa edilen iskele zorluklarla karşı karşıya kaldı ve artık kalıcı olarak kaldırılması bekleniyor.

ABD’li yetkililer, Kıbrıs’ta biriken Gazze yardımlarını temizlemek için iskeleyi yeniden kurmayı deneyeceklerini, ardından iskelenin kalıcı olarak kaldırılacağını söyledi.

Yardım görevlileri ve diğerleri uzun zamandır projeyi sorguluyor ve yardımların kara yoluyla ulaştırılmasının, İsrail güçlerinin Filistinli İslamcı militan grup Hamas’a karşı savaştığı Gazze’ye büyük ölçekte malzeme ulaştırmanın tek etkili yolu olduğunu söylüyor.

İskeleye dair bazı detaylar şöyle:

İskele neden inşa edildi?

ABD Başkanı Joe Biden, Gazze’de kıtlığın yayılabileceği uyarıları ve İsrail’in aylardır kapalı tuttuğu kara sınır kapılarından yardım göndermede artan zorlukların ardından, Mart ayında iskelenin kurulması planını açıklamıştı.

Biden, bu duyuruyu, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırıda sivillere verdiği ağır zarar göz önüne alındığında, Demokrat Parti içindeki birçok kişide oluşan öfkeyi yatıştırmak amacıyla yaptı.

Hamas liderliğindeki silahlı adamların geçen yıl 7 Ekim’de İsrail’e saldırmasının ardından başlayan ve İsrail’in askeri misillemesini tetikleyen savaş sırasında, Gazze’nin 2,3 milyon sakini için insani koşullar hızla kötüleşti. Sakinlerinin neredeyse tamamı kıyı şeridindeki yerinden edildi, birçoğu birden fazla kez.

İskele nasıl işletiliyor?

Yaklaşık 1.200 fit (370 metre) uzunluğundaki yüzen iskele, Wadi Gaza kıyı sulak alanının biraz kuzeyinde açıkta yer almaktadır. İsrail’in Aşdod limanında kısmen önceden monte edilen iskelenin inşası Nisan ayında başladı. Yardım ilk olarak 17 Mayıs’ta gelmeye başladı.

İnsani yardım için deniz yolu açılması çalışmalarına öncülük eden Kıbrıs’tan iskeleye gıda ve diğer yardım malzemeleri ulaştırıldı.

Gazze’ye giren yardımları yakından izleyen İsrailli yetkililer, yardımların Hamas’a fayda sağlayabileceğini belirterek, yardımların Kıbrıs’ta X-ray’den geçirildiğini söyledi.

Daha sonra gemilerle iskeleye taşınan yardımlar, kıyıya ulaştırılmak üzere tırlara yüklendi.

Operasyon karmaşıktır ve bazıları iskelede konuşlanmış yaklaşık 1.000 ABD askeri personelini içerir. Pentagon, operasyonun ilk 90 gününün yaklaşık 230 milyon dolara mal olacağını tahmin etti.

İskele hangi sorunlarla karşı karşıya kaldı?

İskele, dalgalı denizler nedeniyle birkaç kez geçici olarak kaldırıldı. Bir seferinde, bir bölümü koptuktan sonra onarım için güney İsrail liman kenti Aşdod’a çekildi.

Gazze’ye malzeme dağıtımında yaşanan gecikmeler de sevkiyatları aksatıyor. Bu süreç riskli ve İsrail’in onayı gerektiriyor.

Haziran ayı sonlarında yaşanan kötü hava koşullarının ardından iskelenin tekrar faaliyete geçirilip geçirilmeyeceği değerlendirilirken, ABD’li yetkililer, iskelenin yanındaki toplanma alanının neredeyse dolu olması nedeniyle hemen harekete geçmenin pek bir anlamı olmayacağını söyledi.

Diğer güzergahlardan ulaştırılan yardımlarda olduğu gibi, iskeleden gelen yardım malzemeleri bazen çaresiz Gazzeliler tarafından ele geçiriliyor veya daha organize bir şekilde yağmalanıyor.

İskeleden yardımların dağıtımını denetlemekle görevli BM Dünya Gıda Programı, güvenlik endişeleri nedeniyle Haziran ayında faaliyetlerine ara vermişti.

Bazı yardım görevlileri, ABD ordusu tarafından işletilen bir iskelenin, yerel halkın tarafsızlıklarını sorgulayabileceği veya onları gizli ajan olarak görebileceği için insani yardım personelini ve operasyonlarını tehlikeye atabileceği konusunda endişelerini dile getirdi.

Haziran ayında Pentagon, İsrail’in rehine kurtarma operasyonunda Gazze açıklarında yüzen bir ABD iskelesini kullandığına dair sosyal medyada çıkan asılsız haberleri ortadan kaldırmaya çalıştı.

Ne kadar yardım ulaştırıldı?

ABD yardım yetkilileri, 25 Haziran itibarıyla Kıbrıs üzerinden Gazze’ye yaklaşık 7 bin ton yardım ulaştırıldığını, bunun da yaklaşık 350 yardım kamyonuna denk geldiğini söyledi.

Yardım yetkilileri, Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılamak için günlük yaklaşık 600 tır insani ve ticari malzemeye ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

İsrail, Mayıs ayının başlarında güney Gazze şehri Rafah’taki askeri operasyonunu genişletmeden önce, yardımların çoğu Gazze’ye Mısır’la Rafah sınır kapısından veya yakındaki İsrail kontrolündeki Kerem Şalom sınır kapısından ulaşıyordu. BM verilerine göre, Nisan ayında Rafah ve Kerem Şalom sınır kapılarından günlük ortalama 189 kamyon giriş yaptı.

Birçok ülke hava yoluyla da yardım ulaştırıyor, ancak bunlar bir kamyon dolusu yardımdan çok daha az, sadece birkaç ton yardım taşıyor ve yerdeki sivilleri riske atabiliyor.

25 STK’dan oluşan bir grup, Mart ayında yaptıkları açıklamada, devletlerin “Gazze’deki ihtiyaçları karşılamak için yeterli çabayı gösterdikleri yanılsamasını yaratmak amacıyla” hava yardımlarının ve deniz koridorunun arkasına saklanmaması gerektiğini söyledi.

İskelenin geleceği ne olacak?

İskelenin 31 Temmuz’a kadar faaliyette kalmasına izin verildi. Haziran ayında üst düzey bir ABD yetkilisi, iskelenin en az bir ay daha uzatılabileceğini söylemişti.

Pentagon yetkilileri, yaz aylarından sonra denizin iskele için çok dalgalı olabileceği konusunda uyardı.