Odyoloji nedir? Odyolog kime nedir?

Odyoloji, özellikle son yıllarda gündemde olup sağlık alanında “işitme bilimi” şeklinde tabir edilmektedir. Odyoloji, kelimesinin temeline inildiğinde ise Latince işitme manasında kullanılan “audire” ve tanımlama manasında kullanılan Yunanca son ek olan “logos” kelimelerinin kullanılmasıyla türemiştir.

Odyoloji biliminde genel olarak işitme, dengeyle alakalı çalışmaların gerçekleştirildiği ve işitme-denge bozukluklarının nedenlerinin araştırıldığı bir bilim dalı olarak tabir edilebilir.

Ülkemizde bu alanda ilk eğitim 1967 senesinde lisansüstü seviyede Hacettepe Üniversitesi’nde başlamıştır. Bununla birlikte ülke çapında 2011 senesinin ardından “meslek tanımı yapılan ve resmen tanınan” bir meslek olarak kabul görmüştür. Yapılan bu çalışmalara rağmen hala mevcut durumda yetişmiş eleman sıkıntısı çekilmektedir.

2001 senesine gelinceye kadar üniversitelerde “yüksek lisans” seviyesinde yetiştirilen “uzman odyologlar”, 2001 senesinin ardından “lisans” bölümlerinin faaliyete geçmesiyle yetiştirilmeye devam edilmiştir.

Odyoloji için kullanılabilecek en ayrıntılı ifade ise “Normal işitme ve denge fonksiyonları ile ilgilenen; bununla birlikte işitme ve denge bozukluklarının önlenmesine yönelik çalışmalar yapan; kendi alanına özgü test yöntemleri ile işitme ve denge bozukluklarının değerlendirilmesi ve tespit edilmesine yönelik uygulamaları içeren; belirlenen bozukluğa bağlı olarak uygun cihaz seçimi ve uygulaması da dahil olmak üzere gerekli işlemlerin gerçekleştirilmesini kapsayan bir bilim dalıdır” şeklinde olabilir.

Odyoloji alanında lisans yada yüksek lisans yaparak bu alanda belli alışmalar yapan, bilim ve sağlık alanında faaliyet yapma yetisine sahip kişilere “Odyolog” denilmektedir. Aynı zamanda Odyologlar için, “odyoloji uzmanı” veya “işitme bozuklukları uzmanı” gibi tabirlerde kullanılmaktadır.

Odyoloji Hangi Hastalıkların Belirlenmesine Yardımcı Olur?

Alanında özel testler kullanarak bireylerin normal seviyede duyup duymadıklarını
Normal seviyede duyma işlemi yapılamıyorsa işitmenin hangi bölümlerinin etkilendiğini ve işitme kaybının hangi seviyede olduğunu
Orta kulak patolojileri, koklear patolojiler, retro- koklear patolojilerin ayırıcı tanısı
Vestibüler sistemin değerlendirilmesini
İşitme taraması yapma ve yönetmesini
Endüstri Odyolojisi alanında işitme taraması ve gürültü tespiti çalışmalarını
İşitme cihazlarının uygulanması ve rehabilitasyonunu
Koklear implant aday değerlendirme, rehabilitasyon, programlama ve takibini
Denge bozukluğunun durumu
Denge bozukluğunun işitmeye olan etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır.

Odyoloji uzmanları, Kulak Burun Boğaz doktoruyla beraber işitme kaybı veya denge bozukluğu tanısını koyarak tedavi ve rehabilitasyon hususunda danışmanlık yapar.

Ülkemizde bazı Odyoloji uzmanları konuşma terapisti olarak özel eğitim merkezlerinde, özel kliniklerde, üniversitelerde de görev yapabilmektedir.

Odyoloji bilimi çok farlı disiplinlerle karşılıklı olarak ilişki ve etkileşim içerisinde yer almaktadır. Kulak Burun Boğaz hekimleri, odyometristler, dil konuşma terapistleri, özel eğitim uzmanları, işitme engelliler öğretmenleri, fizyoterapistler, psikologlar odyologlarla zaman zaman beraber çalışır.

Odyoloji alt alanları

Klinik Odyoloji
Eğitim Odyolojisi
Pediyatrik Odyoloji
Geriatrik Odyoloji
Endüstriyel Odyoloji
Denge Sistemi Alanı
Konuşma-Ses Bozuklukları

Odyoloji-tıp bilimleri ilişkisi

Kulak Burun Boğaz: Tamamen koopere çalışma gereklidir.
Pediyatri: Bebek ve çocuklar ortak alanımızdır.
Geriatri: Yaşlılar ortak alanımızdır.
Psikiyatri: Testlerde simülasyon yapan hastalar ortak alanımızdır.
Nöroloji: İşitme sinir sistemi, İşitme kaybı ile ilgili görülen nörolojik problemler her iki bölümü de içermektedir.
Anatomi-Fizyoloji: İnsan organizması ve işleyişi, özellikle kulak ve beyin dahil olacak tüm mekanizma ortak alanımızdır.